Sıkça Sorulan Sorular

Cinsel saldırı nedir?

İstanbul Bilgi Üniversitesi Cinsel Tacizi ve Saldırıyı Önleme Birimi Yönergesi'nde cinsel saldırı, bir kimsenin vücut dokunulmazlığının, kişinin rızasına dayalı olmayan cinsel nitelikli davranışlarla süreklilik arz etmek zorunda olmaksızın ihlal edilmesi olarak tanımlanmıştır.

Cinsel saldırı iki biçimde ortaya çıkabilir:

İlk şeklinde, cinsel saldırı kişinin vücut dokunulmazlığının ihlali şeklinde gerçekleşir. Bu tür cinsel saldırı örnekleri arasında sarılmak, okşamak, dokunmak, makas almak, öpmek, elini tutmak, saçını okşamak sayılabilir.
İkinci tür cinsel saldırıda ise, kişinin vücut dokunulmazlığının vücuda cinsel organ veya sair bir cisim sokulmasıyla ihlal edilmesi yani tecavüz söz konusudur.

Cinsel taciz nedir?

İstanbul Bilgi Üniversitesi Cinsel Tacizi ve Saldırıyı Önleme Birimi Yönergesi'nde cinsel taciz, fiziksel temas olmaksızın gerçekleştirilen, kişinin rızasına dayalı olmayan ve süreklilik arz etmesi gerekmeyen cinsel nitelikli söz, tavır veya diğer davranış biçimleri olarak tanımlanmıştır.

Bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla, aşağıdaki örnekler cinsel taciz olarak değerlendirilir:

Cinsel içerikli laf atmak, şaka yapmak veya iltifatta bulunmak ya da argo sözcükler kullanmak,
Flört etmek için olağanın ötesinde ısrarcı davranışlarda bulunmak,
Pornografik materyal ile rahatsız etmek, bunları göndermek veya göstermek,
Kişiyi görüntü, ses vb. kayıtlarını rızası hilafına kullanmakla veya bu kayıtları yaymakla tehdit ederek yakınlaşmaya veya cinsel ilişkiye zorlamak,
Kişinin cinsellik içeren davranışlarını rızası olmadan kaydetmek ve yaygınlaştırmak,
Kişinin cinsel yaşamıyla ilgili sorular sormak veya dedikodu üretmek,
Cinsiyete veya cinsel yönelime ya da cinsiyet kimliğine ilişkin ayrımcı söz ve eylemlerde bulunmak,
Tehdit, şantaj ya da hakaret ve benzeri fiillerle ortaya çıkan hareketlerde bulunmak,
Fiili takip,
İstenmeyen bakış ve mimiklerle rahatsız etmek,
Telefon, e-posta veya benzeri iletişim araçları kullanarak cinsel içerikli mesajlar veya talepler iletmek,
Facebook, Twitter, Instagram, Snapchat ve benzeri sosyal ağlar dâhil elektronik ortamda, cinsel içerikli mesajlar veya talepler ileterek rahatsız etmek ya da kişinin rızası hilafına cinsel yaşamıyla ilgili görüntü, ses vb. kayıtlarını paylaşmak veya dedikodu üretmek,
Cinsel ilişki ısrarında bulunmak.

Israrlı takip nedir?

Fiili, sözlü, yazılı olarak ya da herhangi bir iletişim aracı kullanılarak kişinin güvenliğinden endişe etmesine neden olacak şekilde kişide fiziki veya psikolojik açıdan korku ve çaresizlik duygusu yaratan ve kişiyi baskı altında tutan her türlü cinsel tutum ve davranıştır.

Misilleme nedir?

Kişinin cinsel ya da duygusal amaçlı davranış veya teklifi reddetmesi ya da cinsel tacize ya da saldırıya uğradığını düşünerek şikâyet etme yoluna gitmek istemesi veya gitmesi nedeniyle ya da kişinin tanık olduğu cinsel taciz veya saldırı olaylarıyla ilgili şikâyet etme yoluna gitmek istemesi veya gitmesinden ötürü örtülü veya açık şekilde iş ya da eğitim yaşamının intikam amacıyla zorlaştırılmasıdır. Misilleme örnekleri:

Misillemeye maruz kalan kişi öğrenci ise; notunu düşürmek, görmezden gelmek, sorularını engellemek veya yanıtsız bırakmak, akademik içerikli görüşme taleplerini reddetmek, olumsuz etkilenmesine neden olabilecek söylentiler yaymak, akademik ve maddi desteklere (örneğin burs, referans mektubu vb.) erişimini zorlaştırmak veya engellemek.
Misillemeye maruz kalan kişi çalışan ise; terfiini engellemek, görmezden gelmek, mesleki gelişimini engellemek, mesleki görüşme taleplerini reddetmek, olumsuz etkilenmesine neden olabilecek söylentiler yaymak, özlük haklarının (örneğin yıllık izin kullanımı, fazla mesai ücretleri vb.) kullanılmasında zorluk çıkartmak, iş tanımına girmeyen işleri yapmaya zorlamak.

Ödüllendirme vaadi nedir?

Kişinin cinsel ya da duygusal amaçlı davranış veya teklifi kabulü durumunda ödül, terfi, not veya benzeri hak etmediği kazançlar elde etmesini içeren her türlü ayrıcalık vaadinde bulunulmasıdır. Kişiye, cinsel nitelikli davranış veya teklifi kabul etmesi halinde hak etmediği kazançlar sağlanacağını açık olarak veya ima yoluyla belirtmek ödüllendirme vaadidir. Ödüllendirme vaadi örnekleri:

Cinsel nitelikli davranış veya teklifin yapıldığı kişi öğrenci ise; notunu yükseltmeyi, akademik veya maddi destek sağlamayı, sınav sorularını paylaşmayı vaat etmek.
Cinsel nitelikli davranış veya teklifin yapıldığı kişi çalışan ise; terfi veya maaş artışı sağlamayı, iş yükünü hafifletmeyi, çalışma süresini kısaltmayı vaat etmek.

Cinsel saldırı veya cinsel taciz durumunda neden hızlı müdahale edilmelidir?

Derhal işlem yapılmadığı ya da önlem alınmadığı takdirde cinsel taciz veya saldırının önlenememesi, başvurucunun can güvenliğinin veya hak ve hürriyetlerinin korunmasının tehlikeye girmesi, başvurucunun zarar görmesi, cinsel taciz veya saldırı eyleminin delillerinin kaybolması ihtimalleri ortaya çıkabilir.

Birim kimlerden oluşur?

İstanbul Bilgi Üniversitesi Cinsel Tacizi ve Saldırıyı Önleme Birimi; Kurul, Koordinatör ve Temsilciler Ağından oluşur. Kurul ve Temsilciler Ağında Üniversitenin farklı akademik ve idari birimlerinden temsilciler yer alır ve Koordinatör, Kurul üyeleri tarafından seçilir. Ayrıca Öğrenci Konseyi tarafından görevlendirilen öğrenciler ile gönüllü olarak Birime destek vermek isteyen öğrenciler de Temsilciler Ağında yer alırlar.

Birime kimler başvurabilir?

İstanbul Bilgi Üniversitesi Cinsel Tacizi ve Saldırıyı Önleme Birimi Yönergesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi’nin akademik ve idari çalışanları, alt işveren firma temsilcileri ve çalışanları, hizmet alınan tüm kişi ve işletme çalışanları ve öğrencileri olmak üzere tüm üniversite mensuplarını kapsar. Bu kişilerin üniversite kampüslerinde ve üniversite hizmetine tahsis edilen yer ve araçlarda birbirlerine karşı veya üçüncü kişilere karşı gerçekleştirdikleri her türlü cinsel taciz ve saldırı, tarafların tümünün veya en az birinin üniversite yaşantısı devam ettiği müddetçe İstanbul Bilgi Üniversitesi Cinsel Tacizi ve Saldırıyı Önleme Biriminin alanına girer. Söz konusu kişilerden cinsel tacize ve/veya saldırıya uğradığını veya tanık olduğunu düşünenler Birime başvurabilirler.

Erkekler Birime başvurabilir mi?

Daha çok kadınlara karşı gerçekleştiği açık olmakla birlikte, cinsel taciz ve saldırı erkeklere de yönelebilir veya aynı cinsten kişiler arasında da gerçekleşebilir. Dolayısıyla böyle bir durumdan mağdur olan herkes Birime başvurabilir.

Farklı cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğinden kişiler Birime başvurabilirler mi?

Farklı cinsel yönelim veya cinsiyet kimliğine sahip kişiler de (lezbiyen, gey, biseksüel, trans, interseks vb.) cinsel taciz ve saldırıdan etkilenebilirler ve Birime başvurabilirler.

Başvuru yapmak istiyorum, ne yapmalıyım? Ne şekilde başvurabilirim?

Başvuru, İstanbul Bilgi Üniversitesi Cinsel Tacizi ve Saldırıyı Önleme Birimi Kurul üyelerine yapılır. Başvuru şahsen yapılabileceği gibi ctsob@bilgi.edu.tr adresine e-posta gönderilerek de yapılabilir. E-posta aracılığıyla yapılan başvurularda iletişim bilginiz dışında bir detay vermeniz gerekmez.

Başvuru süreci nasıl işler?

Her başvuru için Birim tarafından kayıt açılır. Kayıt formunda başvurucunun kimlik bilgileri yer almaz. Her başvuru için Birim tarafından bir kayıt numarası verilir ve takip eden işlemler aksi zorunlu olmadığı sürece bu kayıt numarası kullanılarak gerçekleştirilir. Elektronik ortamda yapılan başvurularda da aynı kural geçerlidir. Başvurunuz Birime ulaştıktan sonra bir Kurul üyesi size en yakın zamanda yüz yüze görüşmek için bir randevu verir. Bu görüşmede yaşadığınız durum, ihtiyaç ve talepleriniz konuşulur. Görüşmeden sonra Kurul üyeleri toplanarak ihtiyaçlarınıza en uygun seçenekleri ve yardım kaynaklarını belirler. Yeniden bir yüz yüze görüşme ayarlanarak gerekli bilgilendirmeler yapılır. İhtiyacınıza göre süreç takip edilir.

Başvuran kişinin gizliliği koruma altında mıdır?

Cinsel taciz ve saldırı iddiaları ile ilgili tüm süreçlerde, Üniversite birimlerinin tümü, tarafları ve tanıkları korumak amacıyla gizlilik ilkesine uygun davranır. Ayrıca başvurularla ilgili tüm belgeler bir sonraki dönem Kurul üyeleri dışındaki merci ve kişilere kapalıdır. Disiplin soruşturması başlatıldığı durumlarda dahi gizlilik ilkesi gereği sadece gerekli bilgiler ilgili mercilerle paylaşılır.

Başvuruların ele alınmasında özen gösterilen hususlar nelerdir?

Başvuruya konu olan olayın taraflarından herhangi biri ile Kurul üyelerinden herhangi birinin akademik, idari veya özel bir ilişkide olması durumunda, başvurucunun isteği doğrultusunda söz konusu Kurul üyesi başvuru sürecinde yer almayabilir. Söz konusu ilişkinin sonradan öğrenilmesi veya fark edilmesi durumunda da başvurucunun talebi doğrultusunda Kurul üyesi başvuru ile ilgili süreçten ayrılır.

Başvurular sürat ve özenle değerlendirilir. Başvurulara verilecek cevap başvurunun öznel koşullarına göre oluşturulur.

Süreç boyunca, başvurucunun tekrar mağdur edilmesine yol açabilecek ve tarafların insan onurunu ve güven duygusunu zedeleyebilecek her türlü davranıştan kaçınmak ve bu tür davranışların ortaya çıkmasını önlemek hususlarında gereken dikkat ve özen gösterilir. Destek sürecinde mağduriyeti artıracak sorgulayıcı ve suçlayıcı söz, davranış, tavır ve imalardan kaçınılır.

Kanıt sunmak veya olayın varlığını kanıtlamak gerekli midir?

Cinsel taciz ve saldırı olayları genellikle herhangi bir tanığın olmadığı durumlarda gerçekleşmektedir. Başvuruların kabulü ve başvurucuya destek sağlanması için başvurucunun beyanı esas alınır. Başvurucudan cinsel taciz veya saldırı fiilinin varlığını kanıtlaması beklenmez.

Cinsel taciz ve saldırı kanıtlanması zor fiiller olduğundan ve idarî ve adlî soruşturma süreçlerinde yetersiz delil nedeniyle oluşacak şüphe sanık lehine yorumlanacağından, başvurucunun, hukuk mevzuatına uygun biçimde görsel veya işitsel kayıtları ya da tanık ifadelerini toplamak ve saklamak hususunda dikkatli davranması önemli olacaktır. Birim bu konuda başvurucuyu bilgilendirir.

Başvurduğum zaman hukuki işlem başlatmak zorunda mıyım?

Başvuru yapılması halinde hukuki işlem başlatılması zorunluluğu yoktur. Birim olayın somut özelliklerini dinledikten sonra başvurucuyu hukuki ve diğer seçenekler hakkında bilgilendirir. Başvurucu, hukuki işlem başlatıp başlatmama konusunda yapılan bu bilgilendirme üzerine kendisi karar verir.

Birime ulaşan bir başvuru olmaksızın veya yapılan başvurudan bağımsız olarak Üniversitenin ilgili idari amirleri tarafından re’sen başlatılan işlemlerde, cinsel tacize veya saldırıya maruz kalan kişinin kimliği belli ise kendisi yürütülen süreçten haberdar edilir ve talebi halinde mümkün olduğu ölçüde yürütülen işlemlere müdahil olması sağlanır.

Başvurduğum zaman disiplin soruşturması için şikâyet etmiş olur muyum?

Başvuru yapılması başvurucunun doğrudan şikâyette bulunduğu anlamına gelmez. Başvurucu maruz kaldığı cinsel taciz veya cinsel saldırı davranışına karşı neler yapabileceği konusunda bilgilendirilir ve eğer herhangi bir işlem yapılmasını istemezse başvuru gizlilik ilkesi çerçevesinde kayıt altına alınır.

Başvurumdan vazgeçebilir miyim? Vazgeçersem ne olur?

Birimin temel amacı, başvurucuya destek olmak ve başvurucuyu güçlendirmektir. Birim başvurucuyu herhangi bir konuda zorlamaz, sadece bilgilendirir ve destek olur. Başvurucu sürecin herhangi bir noktasında başvurusundan vazgeçebilir.

Acil durumlarda süreç nasıl işlemektedir?

Acil durum söz konusu olduğunda İstanbul Bilgi Üniversitesi Kriz Müdahale Planına uygun şekilde hareket edilir. Böyle bir olaydan haberdar olan tüm Üniversite birimleri ve Üniversite mensupları, Birimi durumdan derhal haberdar ederek acil önlem alınmasını sağlamakla yükümlüdür.

Birim psikolojik destek hizmeti vermekte midir?

Birim içerisinde bu tür bir destek verilmemektedir. Başvurucu, kendi isteğine bağlı olarak psikolojik destek alması için Üniversitenin Psikolojik Danışmanlık Birimine yönlendirilir. Psikolojik destek sürecinin amacı, başvuranın cinsel taciz veya saldırıdan psikolojik olarak zarar görmesini önlemeye çalışmaktır.

Birim tarafından yabancı öğrencilere de destek verilmekte midir? Başvuran kişinin anadili Türkçe değilse süreç nasıl ilerlemektedir?

Birim tarafından yabancı öğrencilere de destek verilmektedir. Erasmus programı aracılığıyla Türkiye’de bulunan yabancı öğrenciler de cinsel tacize veya saldırıya maruz kalabilirler. Yabancı bir ülkede bulunmaktan dolayı güçsüz ve savunmasız hissedebilirler. Birim, başvurucunun anadilinin Türkçe olmaması durumunda, destek sürecinin mümkün olduğu ölçüde başvurucunun tercih ettiği dilde gerçekleştirilmesini sağlamaya çalışır. Bu gibi başvurularda, Kurul gerekli gördüğü takdirde Üniversite dışından uzmanlık desteği alınması konusunda harekete geçer.

Bir arkadaşım böyle bir durumla karşı karşıya kaldı, ancak kendisi Birime başvurmak istemiyor. Birim onun adına yapılacak bir başvuruyu kabul eder mi?

Başvuruda ve sürecin ilerlemesinde gönüllülük esastır. Başvurucunun talebi olmadan; hiçbir işlem başlatılamaz, başlatılmış olan işlemler durdurulamaz veya geri çekilemez ya da işlemlere ara verilemez.

Cinsel tacize veya saldırıya tanık oldum. Tanık olarak başvuru yapabilir miyim?

Cinsel taciz ve saldırı tanıkları da başvurucu olarak kabul edilir ve tanıkların yaptıkları ihbarlar ciddiye alınır. Olayın aydınlatılması için bildirilen durumun niteliğini ve ağırlığını dikkate alan uygun usullerle hızlı biçimde harekete geçilir.